باید نبایدهای مهم در رفتار با سالمند آلزایمری
بهترین رفتار با سالمند آلزایمری به توصیه کارشناسان
رفتار مناسب با یک بیمار مبتلا به آلزایمر، نیاز به شناخت ماهیت بیماری و روش های صحیح مراقبت از بیمار دارد. افراد مبتلا به آلزایمر به مرور زمان عزیزان خود را نمی شناسند، داستان هایی را از گذشته بازگو می کنند که اصلا وجود نداشته است، از اجتماع فاصله می گیرند، رویدادهای اخیر را فراموش می کنند و موارد بسیار دیگر، بنابراین نیاز به مراقبت های بسیاری دارند.
بیماری آلزایمر یا زوال عقل معمولا در افراد سالمند رخ داده و تمام افراد خانواده را تحت تاثیر قرار می دهد. برای داشتن رفتار مناسب و اطلاع از روش های مراقبتی داشتن اطلاعات، تجربه و حتی کمک گرفتن از سازمان هایی نظیر انجمن آلزایمر دارای اهمیت است. در این بخش از خانواده پلاس بی بی خانوم به چگونگی رفتار با سالمند مبتلا به آلزایمر می پردازیم.
شناخت بیماری آلزایمر
بیماری زوال عقل یا آلزایمر یکی از بیماری هایی است که هیچ راه درمان و یا پیشگیری ندارد. از زمان شروع نشانه های آلزایمر در سالمند تا وقتی که از دنیا می رود، تقریبا ده سال طول می کشد. فرد سالمند در این سالها در زمینه های مختلفی دچار اختلالهای می شود که به مرور تشدید می شوند. این اختلالات عبارتند از:
- تغییرات شخصیتی در سالمند
- نقص در حافظه کوتاه مدت
- نقص در قضاوت و تصمیم گیری
- مشکلاتی در زبان و ادراک
- مشکلاتی در انجام کارهای شخصی
رفتار مناسب با سالمند مبتلا به آلزایمر
در فرهنگ ایرانی مراقبت از سالمندان کاری ارزشمند است. سالمندان نیاز به مراقبت، محبت و توجه دارند. در این میان سالمندانی که بیمار هستند شرایط به خصوصی را برای مراقبت احتیاج دارند. بنابراین چنانچه در نمناک عنوان شده است برای طرز رفتار صحیح در برخورد با سالمندان مبتلا به آلزایمر باید نکات زیر را رعایت کرد:
1. به جای واکنش تند و اشتباه، با انعطاف پذیری، صبر و حمایت زیاد به احساسات بیمار توجه کنید.
2. تمام اعضای خانواده باید ماهیت بیماری آلزایمر را بشناسید و خود را از نظر روانی و سایر برنامه ریزی ها با شرایط پیش رونده بیماری تطبیق دهید.
3. بیمار مبتلا به آلزایمر به مرور حافظه خود را از دست می دهد، بنابراین سوالات تکراری بسیاری می پرسد، با صبر و حوصله پاسخ او را بدهید زیرا ا او پاسخ قبلی را به خاطر نمی آورد.
4. محیط منزل را برای بیمار آلزایمری بی سر و صدا و ایمن کنید، فراموش نکنید که رفتار این افراد کمتر قابل پیش بینی است در نتیجه ممکن است با پیشرفت بیماری برخی از وسایل خانه مانند اجاق گاز و یا چاقو، تبدیل به منابع خطرآفرین شوندصدای بلند و وجود تلویزیون ممکن است برای او آزار دهنده باشد.
5. با او بحث نکنید. مثلا اگر برای دیدار والدینش که سالها پیش درگذشته اند اصرار می کند به اینکه آنها در قید حیات نیستند تاکید نکنید. به جای آن بگوئید که آنها انسانهای فوق العاده ای بودند و اگر می توانستید حتما به دیدار آنها می رفتید.
6. وضعیت جسمانی و شخصی او را بررسی کنید. به طور مثال بیمار را از نظر وجود یا عدم وجود یبوست، احساس خستگی، عفونت و یا قرمزی پوست؛ وجود و یا عدم وجود درد، گرسنگی، تشنگی بررسی کنید.
7. افراد مبتلا به آلزایمر به مرور زمان قابلیت ذهن و درک خود را از دست می دهند، بنابراین نمی توان آنها را در خانه تنها گذاشت. به طور مثال آنها فراموش می کنند که پس از آشپزی، گاز را خاموش کنند؛ بستن شیر آب و یا درب ورودی را فراموش می کنند.
توانایی استفاده از تلفن در مواقع ضروری را ندارند؛ در صورت تنها ماندن دچار ترس و وحشت می شوند، خطرهای احتمالی مانند آتش سوزی، جریان گاز و برق گرفتگی را درک نمی کنند و موارد دیگر.
8. فرد سالمندی که بیماری آلزایمر دارد باید در فواصل مناسب استراحت کند. بنابراین پس از انجام کارهای محرک زمینه را برای استراحت او فراهم کنید.
9. بیمار مبتلا به آلزایمر را با غذاهای مقوی و سالم تغذیه کنید. همچنین رژیم غذایی مدیترانه ای (مصرف میوه، سبزی، غلات، ماهی و عدم مصرف لبنیات و گوشی) و مصرف ویتامین، زردچوبه، آنتی اکسیدان ها برای جلوگیری از پیشروی بیماری مناسب است.
10. از او کمک بخواهید. به عنوان مثال، بگویید، “صندلی را با کمک هم جابه جا کنیم ” و یا ”برای تا کردن لباسها به کمک شما نیاز دارم”.
11. رفتار بد بیمار مبتلا به آلزایمر به معنای دشمنی با شما نیست. اختلالات رفتاری این بیماری جنبه شخصی ندارد و جزء طبیعی در روند افزایش بیماری می باشد.
12. به دنبال دلیل هر رفتار باشید و همواره با پزشک در مورد هرگونه علائمی که مرتبط با دارو یا بیماری خاصی باشد، مشورت کنید.
13. فرد مبتلا به آلزایمر ممکن است نام شما را فراموش کند اما زبان بدن و رفتار شما را درک می کند. بنابراین به جای نشان دادن خستگی، دلخوری و خشم خود، با مهربانی و لبخند پاسخگوی نیازهای او باشید زیرا رویکرد مثبت شما به او اعتماد به نفس و شادی می بخشد.
14. تمام رفتارهای بد بیـمار اگرچه طبیعی است اما نباید اجازه داد که بیش از حد قوت بگیرد. پرخاشگری و رفتـار تهـاجمی، خطرناک است و باید به وسیله دخالت پزشک و دارو کنترل شود تا آسیبی به بیمار و سایر اعضای خانواده نرسد.
15. ممکن است در شرایط مجبور به تنها گذاشتن بیمار و ترک منزل شوید. در این وضعیت برای تامین امنیت بیمار از فردی قابل اطمینان بخواهید تا نزد بیمار بماند، درب پشت بام و زیر زمین را ببندید، وسایل برقی خطرناک مانند چرخ گوشت و اتو را دور از دسترس قرار دهید و دارو و فرآورده های شیمیایی را دور از دسترس قرار دهید.
16. در منزل قوانین رفتاری و برنامه ریزی ثابتی در طول شبانه روز داشته باشید تا تکرار و یادآوری برای بیمار ساده تر شود، مثلا ساعت خواب، غذا خوردن و یا حمام را تغییر ندهید.
17. برای فرد آلزایمری کتاب نخوانید، بلکه به آنها در حفظ کردن شعر، یادگیری موسیقی و زبان کمک کنید. افرادی که هنوز به مراحل نهایی بیماری نرسیده اند با معاشرت و سفر، ذهن آنها فعال می ماند اما اگر این افراد کنار گذاشته شوند زندگی آنها تبدیل به زندگی نباتی می شود.
18. به بدرفتاری ها و بهانه گیری های بی مورد بیمار بی توجه باشید زیرا توجه به این رفتارها دور باطل ایجاد می کند و او به تکرار این عادت ها تشویق می شود. رفتارهای مثبت او را با توجه و محبت تقویت کنید و به رفتارهای بد او بی توجه باشید.
19. عصبانیت و ناراحتی خود را در برابر او بروز ندهید. هنگام ناراحتی و عصبانیت نفس عمیق بکشید و تا 10 بشمارید و یا در صورت امکان فضای خانه را ترک کنید.
20. مراقب خودتان باشید. حمایت عاطفی از خودتان به اندازه مراقبت از بیمار اهمیت دارد. در غیر این صورت به تدرییج دچار فرسودگی روانی خواهید شد و علاوه بر از دست دادن زندگی مفید خود توانایی نگهداری از بیمار را نیز نخواهید داشت. برای خود در طول هفته فرصتی برای تفریح و گردش در نظر بگیرید تا روحیه شما تقویت شود. در این زمان می توانید از فردی برای مراقبت از بیمار کمک بگیرید.
